Wpływ czynników zewnętrznych na stosowane w przedsiębiorstwach pozapłacowe instrumenty motywowania

Rynek pracy w Polsce na początku 2020 roku można było określić jako „rynek pracownika”, czyli sytuację, w której występuje więcej ofert pracy niż kandydatów chętnych do jej podjęcia. Dlatego też pracodawcy, chcąc zatrudnić u siebie jak najlepszych specjalistów, zmuszeni byli do wprowadzania działań uatrakcyjniających jak najbardziej ich ofertę na tle konkurencji. Poziom wynagrodzeń w Polsce w tamtym czasie był na tyle zadowalający, że wielu pracowników, podejmując decyzję o zmianie pracy, skupiało się już nie tylko na podstawowym wynagrodzeniu, ale też na innych czynnikach dot. warunków zatrudnienia. Dużą uwagę przykładano do aspektów związanych z interesującymi projektami, możliwością rozwoju i oferowanymi pozapłacowymi czynnikami motywowania. Kandydaci, mając do wyboru dwie oferty pracy, bardzo wnikliwie analizowali proponowane przez konkurujących pracodawców dodatkowe benefity dla danego stanowiska.

Od kilku lat firmy poszukujące pracowników, a także te chcące ich u siebie zatrzymać, prześcigały się w proponowaniu coraz to nowszych rozwiązań, dotyczących pozapłacowych elementów wynagrodzenia. Niejednokrotnie lista oferowanych benefitów przedstawiana w publikowanym ogłoszeniu o pracę była dłuższa od części ogłoszenia związanej z oczekiwanymi wobec potencjalnego pracownika (wymaganiami czy kwalifikacjami). Wraz z nadejściem epidemii Covid-19 i przeniesieniu się wielu podmiotów na pracę zdalną, część z tych rozwiązań się zdewaluowała, a do tego zachowania kandydatów na rynku pracy mocno się zmieniły. Poczucie stabilności zatrudnienia stało się mocno pożądaną kwestią, natomiast praca na zasadzie „home-office”, która dotychczas była przywilejem dla większości firm, praktycznie z dnia na dzień, stała się normalnością.

Kwestia motywacji i motywowania jest tematem bardzo ciekawym i obszernym. Dynamicznie zmieniający się rynek pracy jest szczególnie interesującym polem do analizy. Motywatory pozapłacowe dają pracodawcom znacznie więcej możliwości do działania niż płacowe, natomiast wymagają od nich dużo większej ilości podjętych działań, ciągłego śledzenia sytuacji na rynku, aktywności konkurencji i monitorowania indywidualnych preferencji poszczególnych pracowników lub też całych grup pracowników. Jest to bardzo istotne dla sprawnego funkcjonowania systemu motywacyjnego, tak aby spełniał on prawidłowo swoje funkcje.

Część z systemów motywacyjnych, funkcjonujących w polskich przedsiębiorstwach nie działa prawidłowo. W niektórych przypadkach działają one na pracowników nawet demotywująco. Nieodpowiednio dopasowane benefity do potrzeb i oczekiwań pracowników nie są przez nich doceniane, a świadomość o innych, oferowanych w konkurencyjnych przedsiębiorstwach motywatorach może popychać pracowników do podjęcia decyzji o zmianie pracodawcy. Zatrudniający muszą bardzo szybko i elastycznie reagować na zmieniające się otoczenie ich firmy, aby zapewnić swoim pracownikom satysfakcjonujące i motywujące warunki do pracy. Właściwie zmotywowany zespół, to przyszłość przedsiębiorstwa.

Zmiany wywołane pandemią, to przede wszystkim powszechne zastosowanie możliwości pracy zdalnej. Pozostałe modyfikacje dotyczyły już ograniczeń w oferowanych benefitach. Podyktowane były one w głównej mierze przyczynami ekonomicznymi i poszukiwaniem oszczędności przez przedsiębiorstwa, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej i nie wiedziały, co przyniosą kolejne miesiące. Drugą przyczyną cięć w oferowanych wcześniej motywatorach był brak możliwości ich realizacji w momencie ograniczeń wywołanych pandemią - mowa tutaj o na przykład korzystaniu z obiektów sportowo-rekreacyjnych, finansowaniu posiłków w zakładach pracy, organizacji wyjazdów czy udziału w szkoleniach i warsztatach.

Od tamtego momentu zmieniły się preferencje pracowników oraz ich oczekiwania wobec proponowanych motywatorów. Wzrosło na przykład zainteresowanie finansowaniem przez pracodawcę dodatkowej prywatnej opieki medycznej. Z pewnością takie preferencje były podyktowane tym, że dostęp do lekarzy w czasie pandemii był utrudniony i większość z nas dla poczucia bezpieczeństwa wybierała prywatne leczenie. Tak było rok temu. Teraz sytuacja zmieniła się jeszcze bardziej - szalejąca inflacja, brak surowców, wojna za wschodnią granicą -  wszystko to wpływa na zachowania i oczekiwania pracowników. Takie kwestie jak poczucie bezpieczeństwa, stabilności, pewności dogodnego dostępu do lekarza stają się dla nas jeszcze bardziej istotne.

Jak pracodawcy zareagują na te potrzeby? Czy pojawią się nowe propozycje motywatorów? Czas pokaże. Warto, aby przedsiębiorcy cyklicznie badali zadowolenie swoich pracowników z oferowanych systemów motywacyjnych. Dzięki takim działaniom będą w stanie odpowiednio wcześnie i adekwatnie do sytuacji zareagować na zmieniające się otoczenie oraz potrzeby swoich  pracowników. Możliwości co do wyboru benefitów jest coraz więcej, a firmy, które nie wprowadzają ich w życie, tracą tylko w oczach potencjalnych pracowników.

AUTOR:

Stanisław Biegier - Business Development Manager (Arche Consulting)

Podobne artykuły:

• Feminatywy na rynku pracy 2023-10-20